Η δημιουργία της Μεγάλης Μουσικής βιβλιοθήκης της Ελλάδας ήταν ιδέα και απόφαση του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής», ο οποίος την οραματίστηκε δεξαμενή πληροφοριών για τη μουσική και τις άλλες τέχνες, ικανή να στηρίξει πλήρες ερευνητικό και εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Το Ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη προσέφερε 2.935.000€ στον Σύλλογο, χορηγία που έδωσε τη δυνατότητα να εκκινήσει το σημαντικό αυτό έργο. Η βιβλιοθήκη εγκαινιάστηκε επισήμως για το κοινό τον Φεβρουάριο του 1997 και έκτοτε αποτελεί σημαντικό κέντρο μελέτης μουσικής.
Συλλογή
Το υλικό της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης επικεντρώνεται στη δυτική μουσική, καλύπτει όμως και την αρχαία, τη βυζαντινή, την παραδοσιακή και την έντεχνη ελληνική μουσική. Η συλλογή ολοκληρώνεται με υλικό γύρω από την παραδοσιακή μουσική διαφόρων πολιτισμών ανά τον κόσμο και την τζαζ, ενώ αξιόλογες είναι και οι συλλογές για την αρχαία Ελληνική τέχνη, το θέατρο, τον χορό, τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις καλές τέχνες.
Η συλλογή που εμπλουτίζεται καθημερινά , περιλαμβάνει βιβλία, ηχογραφήσεις, παρτιτούρες, μικροφίλμ, μικροφίς, περιοδικά, προγράμματα συναυλιών, CD-ROM, βάσεις δεδομένων κ.ά.
Αρχείο Ελληνικής Μουσικής
Το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής δημιουργήθηκε για να καλύψει την ανάγκη ύπαρξης ενός φορέα ειδικού στη συγκέντρωση, επεξεργασία και τεκμηρίωση κάθε ειδικού υλικού σχετικού με την Ελληνική μουσική , με απώτερο σκοπό να αποτελέσει το κέντρο για τη διάσωση , διαφύλαξη και μελέτη της ελληνικής μουσικής. Η συλλογή περιλαμβάνει σπάνια ντοκουμέντα , χειρόγραφα και αρχεία σύγχρονες και παλαιές εκδόσεις σχετικές με την αρχαία, βυζαντινή, παραδοσιακή και έντεχνη ελληνική μουσική. Πολύτιμο τμήμα του Αρείου Ελληνικής Μουσικής είναι τα αρχεία Ελλήνων συνθετών και καλλιτεχνών, τα οποία έχουν περιληφθεί σε αυτό.
Εγκαταστάσεις
Το κτήριο της βιβλιοθήκης χωρίζεται σε τέσσερα επίπεδα. Τα αναγνωστήρια, έκτασης 940τ.μ, καταλαμβάνουν δύο επίπεδα, στα οποία μπορούν να φιλοξενηθούν τουλάχιστον 100 αναγνώστες. Επίσης διαθέτει μία αίθουσα διδασκαλίας χωρητικότητας 80 ατόμων, τον χώρο της παιδικής βιβλιοθήκης και τα βιβλιοστάσια όπου τηρούνται ειδικές συνθήκες φύλαξης.
Ηλεκτρονικές υπηρεσίες
Ιστοσελίδα. Κύριο μέλημα της βιβλιοθήκης, από την ίδρυση της, ήταν να διευκολύνει την πρόσβαση κάθε ενδιαφερόμενου στο πλούσιο υλικό της και αυτό μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο μέσω της ηλεκτρονικής οδού. Έτσι, υπήρξε μία από τις πρώτες ελληνικές βιβλιοθήκες που εμφανίστηκαν στο Διαδίκτυο (www.mmb.org.gr), λειτουργώντας ως όχημα για την έρευνα και τη διάδοση της ελληνικής μουσικής και πέρα από τα σύνορα της Ελλάδας.
Ηλεκτρονικές βάσεις που δημιουργήθηκαν στη βιβλιοθήκη. Πρόκειται για τον κατάλογο (OPAC), τους καταλόγους αρχείων ελλήνων συνθετών, την Εργογραφία (κατάλογοι έργων 150 ελλήνων και ξένων συνθετών), το Τετράδιο (ηλεκτρονικό περιοδικό με πρωτότυπα μουσικολογικά άρθρα) και τα κείμενα διαλέξεων των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της βιβλιοθήκης.
Ηλεκτρονικές βάσεις με συνδρομή. Παράλληλα, ακολουθώντας τις εξελίξεις στο χώρο της τεχνολογίας και τις εφαρμογές της στη βιβλιοθηκονομία και τις υπηρεσίες πληροφόρησης, η βιβλιοθήκη διαθέτει βάσεις δεδομένων μέσω διαδικτύου, συμπληρώνοντας έτσι η βιβλιογραφία και κυρίως τη συλλογή των επιστημονικών περιοδικών που τώρα πια διατίθενται και ηλεκτρονικά.
Εκπαιδευτικά προγράμματα
Κύκλοι διαλέξεων. Η βιβλιοθήκη διοργανώνει από το 2000 ετήσιους κύκλους διαλέξεων, καθώς και ανεξάρτητες ημερίδες με διαπρεπείς επιστήμονες από την Ελλάδα και εξωτερικό.
Ελληνικά Λαϊκά Μουσικά Όργανα. Στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών της δραστηριοτήτων, η βιβλιοθήκη εξέδωσε το CD-ROM «Ελληνικά Λαϊκά Μουσικά Όργανα», το οποίο διατίθεται δωρεάν σε σχολεία και ωδεία.
Ξενάγηση σχολείων. Σε τακτική-περιοδική βάση η βιβλιοθήκη διοργανώνει ξεναγήσεις για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και για διαφορετικές ομάδες επισκεπτών.
Φιλοξενούμενα σεμινάρια. Στους χώρος στη φιλοξενούνται και βρίσκουν υλικοτεχνική υποστήριξη εξειδικευμένα σεμινάρια πανεπιστημιακών τμημάτων.
Διοργάνωση συνεδρίων. Η βιβλιοθήκη έχει οργανώσει, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και άλλους φορείς, διεθνή μουσικολογικά συνέδρια, υποστηρίζοντας και την έκδοση των πρακτικών.
Παιδική βιβλιοθήκη. Εδώ φιλοξενείται παιδικό τμήμα με βιβλία και οπτικοακουστικό υλικό για παιδιά ηλικίας 5 – 10 ετών. Επίσης διοργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά.
Ερευνητικά προγράμματα
Καταγραφή, μελέτη και προβολή της μουσικοχορευτικής παράδοσης της Ελλάδας.
Το πρόγραμμα αυτό, με αφετηρία τη Θράκη και την Ανατολική Μακεδονία, μελετά το τραγούδι, τη μουσική και τον χορό σε ιστορική και πολιτισμική προοπτική. Το ψηφιοποιημένο υλικό, που προήλθε από τη συστηματική έρευνα και καταγραφή , διατίθεται μέσω της ιστοσελίδας υπό τη μορφή πολυμεσικής βάσης δεδομένων, με εικόνα, ήχο και βίντεο.
Ψηφιοποίηση αρχείων. Η Μεγάλη Μουσική βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη», με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Ψηφίς» (στο πλαίσιο του ΄Γ ΚΠΣ ), προχώρησε στη ψηφιοποίηση 300.000 τεκμηρίων από το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής και πιο συγκεκριμένα πολύτιμα χειρόγραφα ελλήνων συνθετών. Η ψηφιοποίηση του υλικού της συνεχίζεται.
Συνεργασία με άλλους φορείς
Στη διάρκεια της λειτουργίας της, η βιβλιοθήκη έχει συμμετάσχει σε προγράμματα και έχει συνεργαστεί με φορείς όπως ο «Ιστός» (κατόπιν epaideia), το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Harmonica, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών και το Αρχαιολογικό Μουσείο του Δίου, παρέχοντας ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο. Συμμετέχει επίσης στον διεθνή βιβλιογραφικό οργανισμό RILM, παρέχοντας τεκμηριωμένη βιβλιογραφική καταγραφή όλης της ελληνικής μουσικολογικής και μουσικογραφικής παραγωγής, εντάσσοντας την με αυτόν τον τρόπο στο διεθνή επιστημονικό χαρτί.
Υπηρεσίες
Η βιβλιοθήκη διαθέτει το υλικό και τις υπηρεσίες της δωρεάν. Λειτουργεί Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή από 10: 00 έως 16:45 και Τετάρτη από 10:00 έως 19:00. Είναι κλειστή Σάββατο και Κυριακή, τις επίσημες αργίες και 2 εβδομάδες το καλοκαίρι. Για να γίνει κανείς τακτικό μέλος πρέπει να είναι τουλάχιστον 15 ετών και να έχει αστυνομική ταυτότητα ή διαβατήριο. Η χρήση του υλικού επιτρέπεται μόνο μέσα στο χώρο της βιβλιοθήκης